چندی پیش در رسانههای جهان خبری منتشر شد که توجه کاربران زیادی در دنیا را جلب نمود. این خبر در ارتباط با کشف یک الماس صورتی به وزن 170 قیراط بود که در معدن لولو در شمال شرق کشور غنی از الماس آنگولا یافت و به نام رز لولو مشهور شد. این الماس صورتیرنگ جزو بزرگترین الماسهای کشفشده در دنیا است. علاوه بر این رز لولو الماسهای دیگری در جهان شهرت دارند که همیشه در مرکز توجه همه افراد جهان هستند که برای نمونه میتوان به الماس کوه نور که بر روی تاج ملکه انگلیس قرار دارد و الماس دریای نور نام برد.
در ادامه گفته خواهد شد چه ویژگیهایی از این سنگ سبب شده بهعنوان ارزشمندترین گوهر جهان شناخته شود.
الماس چیست؟
نام این گوهرسنگ از واژه یونانی آداماس به معنی نشکن و نفوذناپذیر گرفتهشده است. در مقیاس درجه استاندار سختی موس که در بازه یک تا ده درجهبندیشده است الماس در درجه 10 قرارگرفته و عنوان سختترین کانی را به خود اختصاص داده است.
الماس تنها سنگ قیمتی است که تک عنصری میباشد و به شکل ترکیب نیست. الماس شفاف از کربن خالص است اما بهطور تقریبی کربن ناب همراه با نشانههایی از نیتروژن، بور و موارد دیگر میتواند وجود داشته باشد. شاید دلیل علاقه انسان به الماس به علت ترکیب شیمیایی آن است چراکه کربن اساس تمامی ساختارهای زنده درروی زمین است.
ساختار بلورین الماس مکعبی و شکل و حالت آن بیشتر اکتائدر است. در رابطه با برشها میتوان گفت الماس در برشهای زیادی یافت میشود؛ اما برلیان رایجترین شکل آن است.
الماس به چه رنگهایی یافت میشود؟
الماسهای رنگی پیداشده نادرند. کمیابترین رنگ پیداشده از الماسرنگ قرمز روشن است. علت شگفتی کشف رز لولو علاوه بر وزن زیاد، رنگ خاص و کمیاب آن بود. رایجترین رنگ در الماس بیرنگ و شفاف یا کمی متمایل به زرد و یا قهوهای خیلی روشن است. برخی از سنگها که در روشنایی روز بیرنگ به نظر میرسند در برابر پرتو لامپی استاندارد درخشندگی آبی ویژهای میگیرند.
خاستگاه و منابع الماس
الماس برای اولین بار در گالکوندا در هندوستان استخراج شد و شماری اندک نیز از برنئو به دست میآمد. پس از سالها دریک حفاری در برزیل موردی یافت شد و این در شرایطی بود که در آن زمان الماس از دید مردم ارزش کمتری داشت و جایگاه آن پس از یاقوت سرخ و زمرد قرار داشت. الماسها بیشتر در روسیه و چندین کشور آفریقایی یافت شدهاند. در ایران الماس تاکنون یافت نشده و همچنین با توجه به شرایط زمینشناسی ایران انتظار کشف الماس را نخواهیم داشت.
ارزش و قیمت الماس
الماس ارزشمندترین گوهر شناختهشده است اما در بین الماسهای طبیعی که ارزش گوهری دارند، تعیینکنندههای قیمت عبارتاند از:
نوع برش: شکل تراش و صحیح بودن زاویههای برش سنگ که بتواند بهخوبی جلوه سنگ را حفظ بکند.
رنگ الماس: همانطور که گفته شد برخی رنگها مانند قرمز روشن یا صورتی کمیابتر هستند و درنتیجه ارزش بیشتری دارند.
شفافیت: هرچه ناخالصی کمتری در سنگ باشد و پاکی بیشتر باشد توانایی بازتاب نوری بیشتری به گوهر میدهد و ارزشمندتر است.
عیار: الماسهای بزرگ نادر هستند بنابراین الماس بزرگ با وزن یکسان با الماس کوچک قیمت بیشتری دارد.
الماسها به شکل هوشمندانه با تابشهای مختلف رنگآمیزی میشوند و در برخی موارد با حرارت دادن و یا پر کردن ترکها و شکافها ترمیم میشوند.
الماسهای مصنوعی
گرچه الماسهای مصنوعی ساخته دست انسان است و طبیعی نیست اما درواقع همان الماس است. مقادیری از این محصول هرسال برای اهداف صنعتی تولید میشود. در رابطه با تولید الماس مصنوعی برای مصرف گوهری کیفیت بهاندازه طبیعی حاصل نمیشود و برای تولید تجاری انبوه بهصرفه نیست. الماس مصنوعی بهراحتی در آزمایشگاههای گوهرشناسی قابلتشخیص است.
یک نوع جدید مصنوعی که فوقالعاده خاص است الماسی است که به سبب انتقال گرما بالا در ابزارهای خیلی ریز الکترونیکی تولید میشود.
رنسانس حرارتی این الماس 50% بیشتر از الماس معمولی است. این تولید کمک میکند در صنایع الکترونیک بتوان مدارهای کوچکتری ساخت.
اشتباهاتی در بین فروشندگان تحصیلنکرده رایج است که شبه الماسها را بهعنوان الماس مصنوعی معرفی میکنند درحالیکه به لحاظ شیمیایی کاملاً متفاوت هستند. یکی از این شبه الماسها زیرکن مکعبی مصنوعی است که به خاطر سختی و بادوامی آن بهعنوان شبه الماس به تولید تجاری رسیده است و باید توجه داشت که این کانی بههیچعنوان الماس مصنوعی نیست و توسط گوهرشناسان و آزمایشگاهها قابلتشخیصاند.